عرعربستان سعودی، سالانه میزبان صدها هزار زائر کزایی حج تمتع و عمره ی مفرده است. فارغ از جنبه های سیاسی و مذهبی حج، این رویداد سالانه یک رویداد بزرگ اقتصادی برای عرعربستان است. اما درآمد عرعربستان از زائران حج و عمره چه قدر است و این درآمدها چه سهمی در اقتصاد این رژیم دارند ؟
نخستین گام برای رسیدن به چنین برآوردی، یافتن شمار کل زائرانی است که سالانه در مراسم کزایی حج تمتع شرکت می کنند یا در درازنای سال به عمره می روند. پارسال در مجموع ۸ ملیون و ۳۰۰ هزار نفر، شامل حدود ۱.۹ ملیون نفر برای تمتع و بیش از ۶ ملیون نفر برای عمره به عرعربستان رفتند.
حج تمتع: میانگین شمار زائران در یک دهه ی گزشته، ۲.۵ ملیون نفر در سال بوده است. چون حج تمتع در مدت زمان محدودی در سال رخ می دهد، رژیم عرعربستان برای جلوگیری از ازدحام جمعیت، برای هر کشور سهمیه نیز تعیین می کند !!
بخش قابل توجهی از زائران حج تمتع، داخلی هستند یعنی در عرعربستان سعودی زندگی می کنند. البته همه ی آنها شهروند عرعربستان نیستند و ملیت های گوناگونی دارند. به شکلی میانگین در ۱۰ سال گزشته، شمار زائران داخلی، به اندازه ی نیمی از زائران خارجی بوده اند. نمودار زیر، شمار زائران را جداگانه در یک دهه ی گزشته نشان می دهد.
جمعیت عرعربستان سعودی، تنها حدود ۲ درصد جمعیت جهان الله زده است، اما بیش از یک سوم زائران در ده سال گزشته، ساکن خود این کشور بوده اند. این آمار البته با در نظر گرفتن نزدیکی، تکلیف مذهبی و ارزان تر تمام شدن حج توجیه می شود.
عمره: زیارت عمره در طول سال انجام می شود و برای زائران روادید جداگانه صادر می شود. پارسال بیش از ۶ ملیون نفر یا بیش از ۸۰ درصد زائران، برای عمره ی مفرده به عرعربستان رفتند. ۷ سال پیش، شمار زائران عمره، حدود ۴ ملیون نفر بوده و سرکردگان عرعربستان انتظار دارند که شمار زائران عمره تا ۴ سال دیگر به حدود ۱۲ ملیون نفر برسد.
پارسال، درآمد مستقیم رژیم عرعربستان از زائران، حدود ۱۲ ملیارد دلار بود. در مجموع ۸ ملیون و ۳۳۰ هزار زائر، حدود ۲۳ ملیارد دلار خرج کردند.
برای سنجش، عرعربستان پارسال ۱۳۶ ملیارد دلار نفت فروخته است و کل درآمد مستقیم از حج، حدود ۹% درآمد نفت بوده است.
پولی که زائران وارد اقتصاد عرعربستان می کنند
دلارهایی که زائران در عرعربستان خرج می کنند، وارد اقتصاد عربستان می شود. همه ی آن تبدیل به درآمد نمی شود، اما به رشد اقتصاد این رژیم ضد ایرانی کمک می کند.
اتاق بازرگانی مکه، برآورد کرده است که هر زائر خارجی حج تمتع، حدود ۴ هزار و ۶۰۰ دلار هزینه می کند. این رقم برای زائران داخلی کمتر از ۱۵۰۰ دلار برآورد شده است.
در مورد ایران، میانگین پول های بر باد رفته ای که صرف هزینه ی کاروان ها می شود، برای یک نفر، حدود ۳۰۰۰ دلار است که با توجه به مخارج معمول سفر برای یک زائر، شامل خوراک اضافه و خرید سوغات و رفت و آمد، رقم اعلام شده از سوی سرکردگان عرعربستان، برآوردی نزدیک به واقعیت به نظر می رسد. از سوی دیگر، هزینه ی کاروان های زیارتی در کشورهای الله زده ی دیگر همچون پاکستان و بنگلادش نیز، کم و بیش به این رقم گزاف نزدیک است.
یک زائر الله زده ی ایرانی گفت که برآوردش از هزینه ی حج امسال، دست کم ۸ هزار دلار است !! البته بخشی از این هزینه ها شخصی است.
در نمودار بالا، به دلیل سفر زائران با شرکت های هوایی گوناگون، مخارج با و بدون هزینه ی سفر هوایی در دید گرفته شده است. این پول به طور مستقیم و غیر مستقیم وارد اقتصاد رژیم ایران ستیز عرعربستان می شود.
زائران بیشتر از چه کشورهایی هستند ؟
اندونزی با سهمیه ی بیش از ۲۲۰ هزار نفر، ۱۴% کل زائران خارجی را به خود اختصاص داده و پاکستان، هند و بنگلادش در رده های پسین هستند.
رژیم عرعربستان، به هر کشور بر اساس جمعیت الله پرستش سهمیه ی اعزام زائر می دهد. دلیل این محدودیت، جلوگیری از ازدحام جمعیت است. سهمیه ها ۴ سال پیش به دلیل پروژه های ساختمانی مکه، حدود ۲۰ درصد کم شده بود و از امسال این محدودیت کم و بیش برداشته شده است. مبنای محاسبه ی سهمیه نیز، معمولن حدود یک نفر به ازای هر هزار نفر جمعیت الله پرست کشورها است. البته نه به طور دقیق، شماره ها بالا و پایین دارد.
کشور جمعیت الله پرست، بر حسب ملیون نفر سهمیه بر حسب هزار نفر درصد از کل زائران خارجی (برآورد):
اندونزی ۲۲۵ ۲۲۱ ۱۴%
پاکستان ۱۹۵ ۱۷۹ ۱۱%
هند ۱۸۰ ۱۷۰ ۱۱%
بنگلادش ۱۴۹ ۱۲۸ ۸%
نیجریه ۹۴ ۹۵ ۶%
ایران ۸۰ ۸۶ ۶%
ترکیه ۷۴ ۸۰ ۵%
مسر ۷۳ ۷۸ ۵%
سایر کشورها ۳۴%
جدول بالا، سهمیه ی امسال هشت کشور را نشان می دهد که بیشترین جمعیت الله پرست و بالاترین سهمیه را دارند. مبنای محاسبه ی درصدها، میانگین شمار زائران خارجی در ده سال گزشته است.
وضع اقتصاد عرعربستان چگونه است و چه قدر به درآمدهای غیر نفتی نیاز دارد ؟
با آن که درآمد عرعربستان از حج در سنجش با درآمد نفتی این کشور ناچیز است، اما رژیم سعودی در تلاش است تا اقتصاد غیر نفتی خود را تقویت کند.
صندوق جهانی پول برآورد کرده است که توافق اوپک برای کاهش تولید نفت، امسال رشد اقتصادی عرعربستان را به سوی صفر می کشد. عرعربستان به عنوان یک اقتصاد وابسته به نفت، به دگرش قیمت جهانی نفت حساس است و این رژیم به دنبال یک اصلاح اقتصادی اساسی است تا بخشی از درآمدهایش به منابع پایدارتر غیر نفتی وابسته شود. این بخش ها، همچون گردشگری زیارتی، به عنوان ضربه گیری در برابر نوسان های قیمت نفت کار می کنند.
نمودار زیر، رشد تولید ناخالص داخلی بخش نفت و بخش غیر نفتی را با یکدیگر می سنجد. نوسان شدید بخش نفت مشهود است:
بیکاری در عرعربستان به بالای ۱۲ درصد رسیده است و این رژیم همچنان با کمبود یارانه ی سنگین روبروست که به حدود ۹ درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است. رژیم به برنامه های بلند پروازانه ی خود برای اصلاح اقتصادی امیدوار است، اما این اصلاحات برای هازمان الله زده ی عرعربستان دردناک خواهد بود. ریاض، انرژی و آب را گران کرده و قرار است گران تر هم بکند. مالیات ها را بالا برده و از سال آینده، دریافت مالیات بر ارزش افزوده را هم آغاز می کند. اما آنگونه که صندوق جهانی پول می گوید، ادامه ی این اصلاحات نیاز به تحولات اساسی در ساختار حکومتی این رژیم نیز دارد.
منابع آمارهای این گزارش:
سازمان آمار عرعربستان سعودی
وزارت حج و عمره ی عرعربستان
اتاق بازرگانی مکه
شورای جهانی سفر و گردشگری
پایگاه داده های ملل متحد
و گزارشی با عنوان "حج و عمره؛ تحولات و فرصت ها"، تهیه شده از سوی "رویترز" و "دینار استاندارد".
حج تمتع، تنها در ده روز نخست ماه ذیحجه انجام می شود و عمره ی مفرده می تواند در هر زمان دیگری در درازنای سال انجام شود. در این گزارش، برای اختصار به این دو شیوه زیارت "حج" و "عمره" گفته شده است.
نخستین گام برای رسیدن به چنین برآوردی، یافتن شمار کل زائرانی است که سالانه در مراسم کزایی حج تمتع شرکت می کنند یا در درازنای سال به عمره می روند. پارسال در مجموع ۸ ملیون و ۳۰۰ هزار نفر، شامل حدود ۱.۹ ملیون نفر برای تمتع و بیش از ۶ ملیون نفر برای عمره به عرعربستان رفتند.
حج تمتع: میانگین شمار زائران در یک دهه ی گزشته، ۲.۵ ملیون نفر در سال بوده است. چون حج تمتع در مدت زمان محدودی در سال رخ می دهد، رژیم عرعربستان برای جلوگیری از ازدحام جمعیت، برای هر کشور سهمیه نیز تعیین می کند !!
بخش قابل توجهی از زائران حج تمتع، داخلی هستند یعنی در عرعربستان سعودی زندگی می کنند. البته همه ی آنها شهروند عرعربستان نیستند و ملیت های گوناگونی دارند. به شکلی میانگین در ۱۰ سال گزشته، شمار زائران داخلی، به اندازه ی نیمی از زائران خارجی بوده اند. نمودار زیر، شمار زائران را جداگانه در یک دهه ی گزشته نشان می دهد.
جمعیت عرعربستان سعودی، تنها حدود ۲ درصد جمعیت جهان الله زده است، اما بیش از یک سوم زائران در ده سال گزشته، ساکن خود این کشور بوده اند. این آمار البته با در نظر گرفتن نزدیکی، تکلیف مذهبی و ارزان تر تمام شدن حج توجیه می شود.
عمره: زیارت عمره در طول سال انجام می شود و برای زائران روادید جداگانه صادر می شود. پارسال بیش از ۶ ملیون نفر یا بیش از ۸۰ درصد زائران، برای عمره ی مفرده به عرعربستان رفتند. ۷ سال پیش، شمار زائران عمره، حدود ۴ ملیون نفر بوده و سرکردگان عرعربستان انتظار دارند که شمار زائران عمره تا ۴ سال دیگر به حدود ۱۲ ملیون نفر برسد.
پارسال، درآمد مستقیم رژیم عرعربستان از زائران، حدود ۱۲ ملیارد دلار بود. در مجموع ۸ ملیون و ۳۳۰ هزار زائر، حدود ۲۳ ملیارد دلار خرج کردند.
برای سنجش، عرعربستان پارسال ۱۳۶ ملیارد دلار نفت فروخته است و کل درآمد مستقیم از حج، حدود ۹% درآمد نفت بوده است.
پولی که زائران وارد اقتصاد عرعربستان می کنند
دلارهایی که زائران در عرعربستان خرج می کنند، وارد اقتصاد عربستان می شود. همه ی آن تبدیل به درآمد نمی شود، اما به رشد اقتصاد این رژیم ضد ایرانی کمک می کند.
اتاق بازرگانی مکه، برآورد کرده است که هر زائر خارجی حج تمتع، حدود ۴ هزار و ۶۰۰ دلار هزینه می کند. این رقم برای زائران داخلی کمتر از ۱۵۰۰ دلار برآورد شده است.
در مورد ایران، میانگین پول های بر باد رفته ای که صرف هزینه ی کاروان ها می شود، برای یک نفر، حدود ۳۰۰۰ دلار است که با توجه به مخارج معمول سفر برای یک زائر، شامل خوراک اضافه و خرید سوغات و رفت و آمد، رقم اعلام شده از سوی سرکردگان عرعربستان، برآوردی نزدیک به واقعیت به نظر می رسد. از سوی دیگر، هزینه ی کاروان های زیارتی در کشورهای الله زده ی دیگر همچون پاکستان و بنگلادش نیز، کم و بیش به این رقم گزاف نزدیک است.
یک زائر الله زده ی ایرانی گفت که برآوردش از هزینه ی حج امسال، دست کم ۸ هزار دلار است !! البته بخشی از این هزینه ها شخصی است.
در نمودار بالا، به دلیل سفر زائران با شرکت های هوایی گوناگون، مخارج با و بدون هزینه ی سفر هوایی در دید گرفته شده است. این پول به طور مستقیم و غیر مستقیم وارد اقتصاد رژیم ایران ستیز عرعربستان می شود.
زائران بیشتر از چه کشورهایی هستند ؟
اندونزی با سهمیه ی بیش از ۲۲۰ هزار نفر، ۱۴% کل زائران خارجی را به خود اختصاص داده و پاکستان، هند و بنگلادش در رده های پسین هستند.
رژیم عرعربستان، به هر کشور بر اساس جمعیت الله پرستش سهمیه ی اعزام زائر می دهد. دلیل این محدودیت، جلوگیری از ازدحام جمعیت است. سهمیه ها ۴ سال پیش به دلیل پروژه های ساختمانی مکه، حدود ۲۰ درصد کم شده بود و از امسال این محدودیت کم و بیش برداشته شده است. مبنای محاسبه ی سهمیه نیز، معمولن حدود یک نفر به ازای هر هزار نفر جمعیت الله پرست کشورها است. البته نه به طور دقیق، شماره ها بالا و پایین دارد.
کشور جمعیت الله پرست، بر حسب ملیون نفر سهمیه بر حسب هزار نفر درصد از کل زائران خارجی (برآورد):
اندونزی ۲۲۵ ۲۲۱ ۱۴%
پاکستان ۱۹۵ ۱۷۹ ۱۱%
هند ۱۸۰ ۱۷۰ ۱۱%
بنگلادش ۱۴۹ ۱۲۸ ۸%
نیجریه ۹۴ ۹۵ ۶%
ایران ۸۰ ۸۶ ۶%
ترکیه ۷۴ ۸۰ ۵%
مسر ۷۳ ۷۸ ۵%
سایر کشورها ۳۴%
جدول بالا، سهمیه ی امسال هشت کشور را نشان می دهد که بیشترین جمعیت الله پرست و بالاترین سهمیه را دارند. مبنای محاسبه ی درصدها، میانگین شمار زائران خارجی در ده سال گزشته است.
وضع اقتصاد عرعربستان چگونه است و چه قدر به درآمدهای غیر نفتی نیاز دارد ؟
با آن که درآمد عرعربستان از حج در سنجش با درآمد نفتی این کشور ناچیز است، اما رژیم سعودی در تلاش است تا اقتصاد غیر نفتی خود را تقویت کند.
صندوق جهانی پول برآورد کرده است که توافق اوپک برای کاهش تولید نفت، امسال رشد اقتصادی عرعربستان را به سوی صفر می کشد. عرعربستان به عنوان یک اقتصاد وابسته به نفت، به دگرش قیمت جهانی نفت حساس است و این رژیم به دنبال یک اصلاح اقتصادی اساسی است تا بخشی از درآمدهایش به منابع پایدارتر غیر نفتی وابسته شود. این بخش ها، همچون گردشگری زیارتی، به عنوان ضربه گیری در برابر نوسان های قیمت نفت کار می کنند.
نمودار زیر، رشد تولید ناخالص داخلی بخش نفت و بخش غیر نفتی را با یکدیگر می سنجد. نوسان شدید بخش نفت مشهود است:
بیکاری در عرعربستان به بالای ۱۲ درصد رسیده است و این رژیم همچنان با کمبود یارانه ی سنگین روبروست که به حدود ۹ درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است. رژیم به برنامه های بلند پروازانه ی خود برای اصلاح اقتصادی امیدوار است، اما این اصلاحات برای هازمان الله زده ی عرعربستان دردناک خواهد بود. ریاض، انرژی و آب را گران کرده و قرار است گران تر هم بکند. مالیات ها را بالا برده و از سال آینده، دریافت مالیات بر ارزش افزوده را هم آغاز می کند. اما آنگونه که صندوق جهانی پول می گوید، ادامه ی این اصلاحات نیاز به تحولات اساسی در ساختار حکومتی این رژیم نیز دارد.
منابع آمارهای این گزارش:
سازمان آمار عرعربستان سعودی
وزارت حج و عمره ی عرعربستان
اتاق بازرگانی مکه
شورای جهانی سفر و گردشگری
پایگاه داده های ملل متحد
و گزارشی با عنوان "حج و عمره؛ تحولات و فرصت ها"، تهیه شده از سوی "رویترز" و "دینار استاندارد".
حج تمتع، تنها در ده روز نخست ماه ذیحجه انجام می شود و عمره ی مفرده می تواند در هر زمان دیگری در درازنای سال انجام شود. در این گزارش، برای اختصار به این دو شیوه زیارت "حج" و "عمره" گفته شده است.
نظرات