یادمانه دکتر غلامحسین ساعدی (گوهر مراد)

غلامحسین ساعدی نامور به به گوهرمراد متولد شنبه ۱۳ دی ۱۳۱۴ در تبریز یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان معاصر ایرانی است. ساعدی تحصیلات خود را با درجه دکترای پزشکی، گرایش روان‌پزشکی در تهران به پایان رساند. نویسندگی را از سن ۱۶ سالگی آغاز کرد و سال‌های زیادی را به نمایش‌نامه‌نویسی و داستان‌نویسی فارسی گذراند. وی در روز شنبه ۲ آذر ۱۳۶۴ در پاریس درگذشت و در گورستان پرلاشز در کنار صادق هدایت به خاک سپرده‌شد.

او که خود ایرانی آذری بود و به زبان مادری خویش نیز بسیار علاقمند بود، دربارهٔ زبان فارسی و جایگاهش در ایجاد همبستگی و نقشِ آن در وحدت ملی ایرانیان، طی مصاحبه‌ای با رادیو بی‌بی‌سی چنین گفت: «زبان فارسی، ستونِ فقرات یک ملت عظیم است. من می‌خواهم بارش بیاورم. هرچه که از بین برود، این زبان باید بماند.»

چهره ی ادبی و هنری ساعدی بسیار درخشان و در ادبیات معاصر ایران بسیار با اهمیت است. شاملو عقیده داشت که ساعدی پیش از مارکِز و فوئنتس، رئالیسم جادویی را ابداع کرده بود. ساعدی از مهم ترین نمایش نامه نویسان ایران بود وهست که این زمینه ی تازه ظهور کرده را بسیار رشد داد و کارهای درخشانی در این حوزه کرد که توجه بهترین کارگردانان تئاتر ایران را به خود جلب کردند و توسط آن ها اجرا شدند.

جعفر والی، علی رضا نصیریان، عزت الله انتظامی، داوود رشیدی، پرویز فنی زاده و... از کارگردانان و بازیگران آثار او بودند.
متن هایی که برای پانتومیم نوشت حرکتی بسیار نوآورانه بود وهست.

ساعدی در ابتدا نگران این بود که ورودش به حوزه ی نمایش نامه ناموفق باشد و به خاطر عدم اعتماد به نفس، با اسم مستعارِ "گوهرمراد" نمایش نامه هایش را چاپ کرد که بعدها این نام بسیار مشهور شد و بدل به نام هنری او گردید. تفسیرهای مختلفی از این نام شده ولی خود او گفته است که این نام را بصورت "گوهر دختر مراد" روی یک سنگ قبر در تبریز دیده است و توجه اش را جلب کرده.

در داستان نویسی به خصوص داستان کوتاه نیز آثار او ماندگار شدند. بسیاری از آن ها در زمان حیات اش مشهور شدند و چندین بار به چاپ رسیدند. آثار او همچنان جزء آثار درخشان ادبیات معاصر قرار داده می شوند و وارد کتاب های درسی ادبیات نیز شده اند.

در این برنامه نمایشنامه خوانی دعوت اثر غلامحسین ساعدی اجرا می شود و دکتر محمد رضا خاکی (عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس)، محمد رحمانیان (نویسنده و کارگردان)، مهتاب نصیرپور (بازیگر)، محمد چرمشیر (نمایشنامه نویس) و جعفر والی (کارگردان و بازیگر) حضور خواهند داشت.

** این نکوداشت بنا به برخی معذورات متأسفانه به زمان دیگری معوق شد**

کتاب شناسی:
مجموعه داستان‌ها
۱۳۳۴ - خانه‌‏های شهر ری.
۱۳۳۹ - شب نشینی باشکوه .
۱۳۴۳ - عزاداران بیل ۸ داستان پیوسته.
۱۳۴۵ - دندیل ۴ داستان.
۱۳۴۵ - گور و گهواره (۳ داستان کوتاه)
۱۳۴۶ - واهمه‌‏های بی‌‏نام و نشان (۶ داستان کوتاه)
۱۳۴۷ - ترس و لرز (۶ داستان کوتاه پیوسته)
۱۳۷۷ - آشفته حالان بیدار بخت (‏۱۰ داستان کوتاه)

رمان
۱۳۴۴ - مقتل
۱۳۴۸ - توپ
۱۳۵۳ - تاتار خندان
۱۳۵۵ - غریبه در شهر
جای پنجه در هوا (ناتمام)

نمایش‌نامه
۱۳۳۹ - کار بافک‌‏ها در سنگر
۱۳۴۰ - کلاته گل ‏
۱۳۴۲ - ده لال بازی ۱۰ نمایش نامه پانتونیم
۱۳۴۴ - چوب به دست‌‏های ورزیل
۱۳۴۴ - بهترین بابای دنیا
۱۳۴۵ - پنج نمایشنامه از انقلاب مشروطیت
۱۳۴۶ - آی با کلاه , آی بی کلاه
۱۳۴۶ - خانه روشنی ۵ نمایشنامه
۱۳۴۷ - دیکته و زاویه ۲ نمایشنامه
۱۳۴۸ - پرواز بندان
۱۳۴۹ - وای بر مغلوب
۱۳۴۹ - ما نمی‌‏شنویم ۳ نمایشنامه
۱۳۴۹ - جانشین
۱۳۵۰ - چشم در برابر چشم
۱۳۵۲ - مار در معبد
۱۳۵۲ - قوردلار
۱۳۵۴ - عاقبت قلم فرسایی ۲ نمایشنامه
۱۳۵۴ - هنگامه آرایان
۱۳۵۵ - ضحاک
۱۳۵۷ - ماه عسل

فیلمنامه
۱۳۴۸ - فصل گستاخی
۱۳۵۰ - گاو
۱۳۵۷ - عافیتگاه
۱۳۶۱ - مولوس کورپوس

تک‌‏نگاری‌‏ها
۱۳۴۲ - ایلخچی
۱۳۴۳ - خیاو یا مشکین شهر
۱۳۴۵ - اهل هوا

ترجمه
۱۳۴۲ - شناخت خویش از آرتور جرسیلد، با محمد نقی براهنی
۱۳۴۲ - قلب، بیماری‌‏های قلبی و فشار خون نوشته ه. بله کسلی، با محمد علی نقشینه
۱۳۴۳ - آمریکا آمریکا نوشته الیاکازان، با محمد نقی براهنی

نمایش‌نامه‌های اجرا شده
۱۳۴۲ - پانتومیم "فقیر" با بازی جعفر والی در تلویزیون
۱۳۴۴ - نمایش "چوب بدستهای ورزیل" به کارگردانی جعفر والی و نمایش "بهترین بابای دنیا" به کارگردانی انتظامی در تئاتر سنگلج
۱۳۴۵ - نمایش " بامها و زیر بامها " و "از پا نیفتاده ها" به کارگردانی جعفر والی در تلویزیون، "ننه انسی" به کارگردانی جعفر والی در تئاتر سنگلج، نمایش "گرگها" و "گاو" به کارگردانی جعفر والی در تلویزیون
۱۳۴۶ - نمایش "آی با کلاه ، آی بی کلاه" به کارگردانی جعفر والی درتئاتر سنگلج، نمایشنامه‌های "خانه روشنی" به کارگردانی علی نصیریان و نمایشنامه "دعوت" به کارگردانی جعفر والی در تئاترسنگلج، نمایشنامه "دست بالای دست" به کارگردانی جعفر والی و "خوشا به حال بردباران" به کارگردانی داوود رشیدی در تلویزیون
۱۳۴۷ - نمایش " دیکته و زاویه" به کارگردانی داوود رشیدی درتئاتر سنگلج
۱۳۴۸ - نمایش "پروار بندان" به کارگردانی محمدعلی جعفری در تهران و شهرستانها
۱۳۴۹ - نمایش "وای بر مغلوب" به کارگردانی داوود رشیدی در تئاترسنگلج
۱۳۵۱ - نمایش "چشم در برابر چشم" به کارگردانی هرمز هدایت در سالن دانشجویی
۱۳۶۳ - نمایش "اتللو در سرزمین عجایب" به کارگردانی ناصر رحمانی نژاد در فرانسه و چند شهردیگر اروپا