تاریخ و تمدن ایران بزرگ

شکستِ خفت بار 300هزار نیروی گوک-تورک در برابر سپاهِ 2300 نفری ایرانی در سال 589 میلادی بهرام چوبین در زنجیره جنگهایی ترکهای غربی و هون ها را تا رودخانه ی جیحون پس رانده بود .   گفته میشود در یکی ازین جنگها, "چولوهو" خاقانِ ترکستان, با تیر بهرام کشته میشود (شهبازی,1989 ) سی سال پس از آن در سال 619 میلادی, در زمانی که شهربُراز سردار ایرانیِ خسرو پرویز در آستانه ی چیرگی بر مصر بود, ترکها بار دیگر به ایران یورش می آورند . افسر ارمنیِ سپاه ساسانیان به نام سپهبد "سمباط بگراتونی" همراه با تنها دو هزار سوار ارمنی به رویارویی با سپاه بزرگ ترک ها میشتابد . در جنگ نخست که در نزدیکی توس انجام میشود سپاه کوچک سمباط بگراتونی به همراهیِ یگان بسیار کوچکی از 300 مرد جنگی به فرماندهی شاهزاده ی ساسانی "داتویان", پیروز میشود . پس ازین شکست, ترک ها از خاقان شمالی درخواست کمک میکنند و آنگونه که سیبیوس میگوید, خاقانِ ترک 300هزار نیروی جنگی به کمک آنها میفرستد .   این نیروها به زودی داتویان و سرزمین های باختری تا ری و هتا اصفهان را نیز چپاول میکنند و سپس به تندی...

زبان پارسی، یکی از چار زبان کلاسیک جهان شد نگار پاكدل :  زبان‌شناسان اروپايي بيش از يكصدو سي سال پيش، درست هم‌زمان با ٢٦ شهريورماه،(برابر با زمان پادشاهي ناصرالدين‌شاه ١٧ سپتامبر ١٨٧٢) در  پايان نشست سه روزه خود در شهر برلين پس از بررسي و كاوش چهار زبان را زبان‌هاي كلاسيك دانستند، كه  اين ٤ زبان سانسكريت، يوناني، لاتين و فارسي بودند. در اين نشست، زبان‌هاي هند ـ اروپايي مورد بررسي قرار گرفته بود. اين نشست، زبان فارسي را از نظر كلاسيك، دومين زبان (پس از زبان يوناني) گذاشت. زبان فارسي از لحاظ دير‌پايي يك سده از لاتين و 12 سده از زبان انگليسي جلوتر است. در همين نشست، زبان اوستايي شاخه‌ي بدون گوينده زبان فارسي، خوانده شد.  حال چه ويژگي‌هايي يك زبان را در رديف زبان‌هاي كلاسيك جاي مي‌دهد: نخست باستاني باشد. دوم از ديدگاه ادبي و چامه‌سرايي بسيار توانگر باشد. سوم در ازاي بيش از هزار سال زندگي خود دگرگوني‌هاي اندكي در واژه‌هاي آن پديد آمده باشد. البته هيچ زباني در گذر زمان ازدگرگوني‌ها در امان نبوده است ولي هرچه اين دگرگوني‌‌ها كمتر باشد، آن زبان كلاسيك‌تر است و پ...

 پارسی را پاس بداریم  آیدین پورمسلمی فرستاده‌شده از سوی  ایرانشهر   در تاریخ ۱۹ - فروردین - ۱۳۹۰ برگرفته از تارنمی ایران شهر  بسیاری خط و الفبای زبان پارسی را عربی می‌دانند و معتقدند پس از سقوط شاهنشاهی ساسانی و چیرگی اعراب بر ایران این خط از اعراب و رسم‌الخط قرآن از سوی ایرانیان به عاریت گرفته و جایگزین الفبا و خط پهلوی شده است. این باور تا آن حد رسمی و رواج یافته است که نه‌تنها بسیاری از ما ایرانیان نیز آن را پذیرفته و الفبا و خط مکتوب خود را عربی می‌دانیم بلکه این نظریه در بسیاری تارنماهای مرجع و حتی دانش‌نامه مجازی ویکی‌پدیا به همین صورت ثبت شده و کافی است شکل‌گیری خط عربی و خط فارسی را در این دانش‌نامه و یا دانش‌نامه‌های مشابه مورد مطالعه قرار دهیم تا بازتکرار این ادعا که خط پارسی ریشه‌ای عربی دارد را به‌وضوح ببینیم. بسیاری برای دفاع از هویت ایرانیِ این خط به چند تفاوت چون چهار حرف “پ، ژ، گ، چ” و یا سرکش حرف “ک” در فارسی که در عربی نیست و شکل نگارش “ه” و ”ی” پارسی اشاره کرده‌اند و می‌گویند: ”ایرانیان با ذوق و سلیقه خود و با نیم‌نگاهی به خط پهلوی اوستا...

در دو سده ۱۶و ۱۷،  دولت عثمانی  آن چنان یکه تاز و خودکامه بود که شبه جزیره عربستان، خاورمیانه عربی ، مصر، لیبی و حتی الجزایر را در اختیار خود در آورد، در اروپا نیز درحال پیشروی تا  مرزهای فرانسه، انگلیس بود، و در شرق نیز  در سال ۱۵۹۰ با گرفتن شهرهای تبریز، شیروان، گرجستان و لرستان، در پی آن بود تا ایران را کاملاً به تصرف خود در آورده و یکی از ایالات خود سازد. در چنین شرایطی،  شاه عباس  جوان در تدارک سپاه و امکانات نظامی بود تا جلو حرکت سپاه عظیم عثمانی قدرت ایستادگی داشته باشد. سرانجام  در سال ۱۶۰۲ میلادی ، شاه عباس شجاع و پر قدرت، توانست در کمتر از یک سال بخش هایی که در سال ۱۵۹۰ از دست داده بود بازپس گیرد. در سال ۱۶۰۳،  سلطان احمد، پادشاه عثمانی  سپاه ۱۰۰ هزارنفری خود را روانه تبریز کرد.  شاه ایران با جمع آورى نیروهاى خود در حوالى  دریاچه ارومیه  با او رو برو شد. سپاه ایران دراین زمان حدود ۶۲ هزار نفر، و توپخانه آن نیز کوچکتر از ترکها بود.  بنا به تدبیر شاه عباس، سپاه به دو بخش تقسیم شد.  نخست ۱۰هزار...

جدول نام روزهای هر ماه در گاهشماری ایرانی مانـَک اوستایی پهلوی پارسی ‹ هستی بخش بزرگ دانا اهورامزدا اورمزد هرمَزد 1 اندیشه   نیک وهومنه وهومن بهمن 2 بهترین راستی و پاکی اشاوهیشتا ارتاوهیشتا اردیبهشت 3 شهریاری   نیرومند کشتریا وریا - خشترا   وئیریه شهریور شهریور 4 فروتنی و   مهرپاک سپنتا   آرمئیتی سپندارمت سپندارمذ 5 تندرستی و   رسایی هئوروتات خردات خورداد   -  خرداد 6 بی مرگی ،   جاودانی   آمرتات امرتات امرداد 7 آفریدگار دزوه  -  دثوش دزو ، دذوپت   آتور دی ، دی بآذر 8 آتش ،   فروغ اتر -  آثرآت اتور آذر 9 آبها ، هنگام   آب اپم آبان آبان 10 آفتاب ،   خورشید هورخشئیت خورشیت خور - خیر  - خورشید 11 ماه ماونگه ماه - ماذ ماه 12    ستاره تیر یا تیشتر ، ستاره   باران تیشتریه تیر -  تیشتر تیر 13 جهان ، زندگی هستی -  گیتی گئوش گوش گوش 14 آفریدگار دزوه  -  دثوش دذو ، دذوپت   میتر دی ، دی   بمهر 15 دوستی ،   پیمان میثر میتر مهر 16 فرمانبرداری...