ایرانیان در آینه ی یک تازی زبان
ابن خلدون اندیشمندی بسیار برجسته و مطرح در حوزه اندیشه، سال ۷۳۲ در تونس چشم به جهان گشود و بسیاری او را بنیاد گردانش تاریخ و علم تاریخ و نگرش فلسفی به ان می دانند که بیشتر در حوزه فراز و فرود جوامع نخستین کسی است که قلم زده است.
بسیاری او را بنیاد گردانش جامعه شناسی نیز می نامند. ۴۰۰ سال پیش از اگوست کنت فرانسوی آن را علم العمران نام نهاد و بارها با تکیه بر مستندات، بر چیرگی فرهنگ و تعقل ایرانیان تاکید نموده است. بی دلیل نبود که میشل افلق موسس حزب پان ع ر ب ایستی فاشیستی بعث و نیز وزیر فرهنگ صدام معتقد بودند که بایستی او را نبش قبر نمود و آثارش را که آکنده از تمجید فرهنگ ایرانی است سوزاند!!!
و مقدمه بی‌شک کتابی است معتبر در دنیای اندیشه زمان خود. اثری که هرگز پیش از زمانش نظیری نداشته است.هتا بسیار معتبر تر از کتاب اصلی ابن خلدون که عبر و المبتدا و خبر نام دارد و چه زیبا محمد پروین گنابادی این کتاب را به پارسی ترجمه نموده است. ابن خلدون در مقدمه کتاب عبر به چرایی فراز و فرود تمدنها اشاره می کند و بارها دلایل هژمونی فرهنگی و علمی ایرانیان را بر دیگر مدنیت‌ها و جوامع قدیم یاد اور می شود.
او با نام بردن از ده‌ها اندیشمند ایرانی نقش بی‌گفتگوی ایرانیان را در بنیاد فرهنگ جهانی مورد بحث قرار می دهد یکی از برجسته‌ترین ارجمندی‌های کتاب مقدمه بیان نام دقیق مکان جغرافیایی چون خلیج فارس است. بی دلیل نیست که پان ع ر ب ایسم از کتاب ابن خلدون واهمه دارد.
ابن خلدونی که در کتاب مقدمه‌اش درباره دانش ایرانی این گونه نوشته است: اگر بپذيريم كه دانش پارسيان در زمان اسكندر به يونان راه يافت، كه چنين بوده است و البته پيشينه‌ي اين كار به زماني پيش از اسكندر نيز مي‌رسد، بايد آن دانش يوناني كه نويسندگان عرب و غرب آن را خاستگاه اصلي دانش عرب مي‌دانند، در واقع تا اندازه‌ي زيادي ايراني بدانيم و بپذيريم كه دانش ايراني هيچ‌گاه از بين نرفته است.ابن‌خلدون در اشاره‌هايي كه به شاخه‌هاي علوم دارد، جابه‌جا از ايرانيان يا شاگردان آنها نام مي‌برد كه آن علم را بنيان‌گذاري كردند يا به پيش بردند.
در نحو از بنيان‌گذار آن، سيبويه نام مي‌برد و از پيروان و شاگردان او كه همه از نژاد ايراني بودند. به نظر او بيش‌تر دانندگان حديث و همه‌ي عالمان تفسير، فقه و كلام ايراني بودند و به بيان او:” جز ايرانيان كسي به حفظ و تدوين علم قيام نكرد و از اين رو، مصداق گفتار پيامبر(ص) پديد آمد كه فرمود: اگر دانش بر گردن آسمان درآويزد، قومي از مردم فارس به آن دست مي‌يابند.
نظرات